بهناز دبیر - کارشناس ارشدمدیریت بازرگانی بین الملل

کارآموزی آلمان (آوسبیلدونگ)

کارآموزی آلمان یا آوسبیلدونگ چیست؟

اگر به دنبال کارکردن در آلمان  بدون تحصیلات دانشگاهی هستید، برای ورود به بازار کار آلمان صرفا لازم نیست که در دانشگاه های آلمان تحصیل کنید. شما می توانید با گذراندن یک دوره فنی در آلمان (آوسبیلدونگ) تجربه لازم برای کار را به دست آورید و راه ورود به بازار کار را پیدا کنید.

اگر شما دارای مدرک دیپلم یا کاردانی هستید و همچنین یک یا چند دوره در زمینه خاصی گذرانده اید می توانید برای فعالیت در این دوره ها اقدام کنید.

آوسبیلدونگ در آلمان و شرایط آن

آوسبیلدونگ یک دوره کارآموزی می باشد که طول دوره آن بین 2 تا 4 سال متغیر می باشد. در این مدت زمان شما علاوه بر دروس نظری، به صورت عملی نیز آموزش می بینید. این دوره ها با همکاری یک کارفرما و همچنین یک موسسه آموزشی اجرا خواهد شد و به  دو نوع آوسبیلدونگ مدرسه ای و آوسبیلدونگ دوگانه  تقسیم می گردد.

میزان حقوق دریافتی از آوسبیلدونگ چقدر است؟

در برخی از آوسبیلدونگ ها می توانید بین 400 تا 1000 یورو ماهانه حقوق دریافت کنید که این مبلغ برای هزینه های زندگی شما  در آلمان کافی است. دریافتی شما از آوسبیلدونگ بسته به این که چه رشته ای را می گذرانید   متفاوت می باشد. هم اکنون نزدیک به 400 رشته مختلف در دوره های آوسبیلدونگ وجود دارد. از جمله شرایط اصلی که برای شرکت در این دوره ها لازم است زبان آلمانی می باشد. برای این که بتوانید در دوره های عملی شرکت کنید و همچنین امتحانات را با موفقیت پشت سر بگذارید لازم است سطح زبان آلمانی بالا ( ترجیحا B2 ) را داشته باشید. البته سطح زبان به رشته آوسبیلدونگ مورد نظر نیز بستگی دارد و در برخی موارد آشنایی به زبان انگلیسی نیز می تواند به شما کمک کند ، اما داشتن مدرک آلمانی الزامی است .

حداقل مدرک تحصیلی مورد نیاز برای دوره های کارآموزی چیست؟

یکی دیگر از سوالات اساسی که برای دوره های آوسبیلدونگ وجود دارد این است که حداقل مدرک تحصیلی مورد نیاز برای این دوره ها چیست؟

حداقل مدرک  برای شروع فعالیت در این دوره ها دیپلم است . اگر دوره ی خاصی در رشته مورد نظر خود گذرانده اید میتواند به پیشرفت و بالاتر شدن سطح شما کمک کند همچنین مدارک باید مورد ارزیابی و تطبیق  کشور آلمان قرار بگیرد. پس از اینکه کشور آلمان در مارس سال 2020 در قوانین مهاجرتی خود تغییراتی را به وجود آورد شرایط برای افرادی که خارج از اتحادیه اروپا می باشند بهتر شد و متقاضیان می توانند با اخذ ویزا برای فراگیری آموزش های علمی و عملی که در دوره های آوسبیلدونگ در آلمان برگزار می گردد اقدام نمایند و پس از اتمام این دوره ها می توانند با دریافت پیشنهاد شغلی اقامت کاری خود را اخذ نمایند. قبل از اصلاح قوانین کشور آلمان افرادی که دارای مدرک دانشگاهی بودند، می توانستند برای کار به آلمان مهاجرت نمایند، اما در حال حاضر افرادی که دارای مدرک دیپلم هستند می توانند در دوره های فنی و حرفه ای در آلمان شرکت نمایند و این موضوع به علت کمبود کارگر ماهر در کشور آلمان می باشد. در حال حاضر تنوع رشته ای در این دوره ها بسیار بالاست و فرد می تواند در زمینه علایق خود به کارآموزی بپردازد.

شرایط سنی برای دوره های کارآموزی آلمان

یکی از سوالات دیگر در این زمینه شرایط سنی می باشد. برای شرکت در این دوره ها حداقل سن مورد نیاز 18 سال و همچنین حداکثر آن 25 سال می باشد. درنظر داشته باشید یادگیری زبان آلمانی نیز زمان زیادی را لازم دارد بنابراین بهتر است دو سال قبل از رسیدن به حداکثر سن شروع به یادگیری زبان کنید.

شما برای این نوع دوره ها ویزای همراه نمی توانید داشته باشید، پس از اتمام این دوره و بستن قرارداد کاری می توانید برای خانواده خود ویزای همراه تهیه کنید و به همراه خود به آلمان ببرید.

کار آموزی مدرسه ای در آلمان (شولیشه آوسبیلدونگ)

همانطور که گفته شد دو نوع آوسبیلدونگ وجود دارد که یکی از آن ها آوسبیلدونگ مدرسه ای می باشد. در آوسبیلدونگ مدرسه ای مدت زمان تحصیل بیشتر از کار عملی می باشد و در رشته های مختلفی مانند پرستاری، مهندسی و صنعتی ارائه می شود. این آوسبیلدونگ ها توسط مدارس مختلف چه خصوصی و چه دولتی ارائه می شود.

همچنین باید در نظر داشته باشید که اگر بخواهید در مدارس خصوصی دوره خود را سپری کنید باید هزینه آن را پرداخت کنید. در طی این دوره آموزشی شما هفته ای 10 ساعت اجازه کار مجزا از آن را نیز دارید.

ثبت نام در مدرسه برای حضور در آوسبیلدونگ در کشور آلمان

برای حضور در این نوع آوسبیلدونگ لازم است که در یک مدرسه یا کالج ثبت نام کنید که برای این کار نیاز به مدارک تحصیلی تایید شده دارید. هرچقدر که نمرات و زبان شما بهتر باشد شانس پذیرفته شدن در این دوره ها  بیشتر است.

البته گاهی نیز دیده می شود که تجربه کاری شما در رشته ی مورد نظر میتواند احتمال پذیرش را بالا ببرد  . برای اینکه بتوانید آوسبیلدونگ مورد نظر خود را پیدا کنید می توانید از طریق مراکز مشاوره برای مهاجران مانند Jugendmigrationsdiensts و یا برای افراد بزرگسال Migrationsberatungen für Erwachsene  اقدام کنید.

آوسبیلدونگ دوگانه (دوآله آوسبیلدونگ) چیست؟

آوسبیلدونگ های دوگانه که به آن ها دوآله آوسبیلدونگ یا بقوفلیشه آوسبیلدونگ نیز گفته می شود نوع دیگری از آوسبیلدونگ می باشد. این نوع از آوسبیلدونگ نیز از ترکیب بخش های تئوری و عملی می باشد. این دوره ها ممکن است  سه سال و نیم یا چهار سال زمان لازم داشته باشد که شما در این مدت ، در هفته دو یا سه روز را در یک مدرسه فنی به تحصیل تئوری می پردازید و بخش عملی دوره را در یک شرکت یا کمپانی به کارآموزی مشغول می شوید.

 در این نوع کارآموزی به ازای کار در یک شرکت شما حقوق دریافت خواهید کرد. به این حقوق به اصطلاح Ausbildungsvergütung می گویند و هرسال که سپری می شود حقوق ماهانه شما اضافه میشود.از حقوق دریافتی شما حق بیمه نیز کسر می شود و اگر حقوق سالیانه شما از رقم 8354 یورو بیشتر باشد باید مالیات نیز پرداخت کنید.

تنوع رشته در دوره کارآموزی آلمان

همانطور که گفته شد رشته های مختلفی در آوسبیلدونگ وجود دارد از رشته هایی مانند آشپزی گرفته تا فنی و پرستاری در این کارآموزی ها آموزش داده می شود. البته در نظر داشته باشید که همه مشاغل در همه شهر ها وجود ندارد.

 الزاما باید بازار کار آن رشته در منطقه مورد نظر وجود داشته باشد. اگر بتوانید نمرات خوبی در دوره کارآموزی کسب کنید یا تجربه کاری داشته باشید میتوانید شروع فعالیت خود را در زمینه کاری زود تر از سه سال آغاز کنید.

لیست رشته های آوسبیلدونگ آلمان

در رشته های متنوعی می توان برای دوره آوسبیلدونگ اقدام کرد. لیست پردرآمد ترین رشته های آوسبیلدونگ المان در جدول زیر قرار دارد.

انتخاب افراد با مدرک تحصیلی بهتر و زبان آلمانی قوی

برای پذیرش در این دوره ها با توجه به این که ممکن است آن شرکت ها شرایط خاصی را تقاضا نداشته باشند اما افراد با  داشتن نمرات بالا در مدرک تحصیلی و تسلط بیشتر بر زبان میتوانند شانس بیشتری رو نسبت به افراد دیگر داشته باشند .

این دوره ها معمولا در دو زمان مختلف، یکی از فوریه و مارچ و دیگری از آگوست یا سپتامبر آغاز می شود، هرچند باز هم به شهر و شرکت بستگی دارد.

مدارک مورد نیاز برای دوره های کارآموزی در آلمان چیست؟

همانطور که گفته شد شرکت ها و موسسات آموزشی مختلف بسته به رشته مورد نظر از شما ممکن است مدارک مختلفی را درخواست کنند اما به طور کلی مدارک زیر را باید برای شرکت در دوره ها تحویل دهید:

·         رزومه و CV

·         مدارک شناسایی

·         مدرک مهارت زبان

·         ترجمه مدارک تحصیلی موجود

·         تجربه و سابقه کاری در صورت وجود

·         بیمه سلامت

چطور میتوانم یک آسبیلدونگ پیدا کنم؟

در آلمان، افرادی ‌که به دنبال کار یا آسبیلدونگ هستند، از طرف ادارات دولتی کمک و حمایت میشوند. اداره فدرال کار در این مورد در آلمان مسئول است.

توجه داشته باشید برای گذراندن یک دوره آوسبیلدونگ، باید در ابتدا آژانس کار آلمان (Bundesagentur für Arbeit) تأییدیه ای مبنی بر عدم وجود یک شهروند آلمانی و یا شهروندی از اتحادیه اروپا برای گذارندن این دوره را صادر نماید، با این تأییدیه می‌توان برای درخواست روادید تحصیلی (دوره آوسبیلدونگ یک دوره تحصیلی محسوب می‌شود.) اقدام نمود؛ از این رو ،این  نوع برنامه مهاجرتی از داخل ایران بسیار مشکل و یا حتی شاید بتوان گفت ناممکن است. این دوره بیشتر برای مهاجرینی که از طریق پناهندگی به کشور آلمان مهاجرت کرده‌اند طراحی شده است.

توصیه می شود از سایت های زیر که البته به زبان آلمانی هستند نیز بازدید کنید و اطلاعات لازم را برای انتخاب دوره آسبیدونگ خود بدست آورید:

www.azubi.de

ausbildung.de

www.Jobboerse.arbeitsagentur.de

www.ihk-lehrstellenboerse.de

www.Aubi-plus.de

www.ausbildung.de

شرایط اخذ اقامت آلمان با شرکت در دوره های کارآموزی

افرادی که با ویزای آوسبیلدونگ به کشور آلمان ورود کرده اند به کار آموزی در مشاغل حرفه ای می پردازند و در طی این مدت می توانند حقوق دریافت کنند. پس از این که در دوره های آوسبیلدونگ در آلمان تبحر لازم را دریافت می نمایند، می توانند از طرف همان شرکتی که در آن مشغول به کارآموزی هستند یا از سایر شرکت ها پیشنهاد شغلی دریافت کنند و برای اقامت کاری آلمان درخواست نمایند. در قوانین جدید کشور آلمان به طور معمول افرادی که به مدت 4 سال را در یک کار تمام وقت مشغول به کار می باشد می توانند اقامت دائم آلمان را دریافت نماید. لذا برای افرادی که قصد مهاجرت به آلمان از طریق دوره های فنی و حرفه ای یا آوسبیلدونگ را دارند می توانند پس از 4 سال کار کردن در این کشور اقامت دائم خود را اخذ نمایند.

شرایط و مدارک مورد نیاز برای ثبت نام و اخذ پذیرش در دوره های فنی حرفه ای در آلمان

در گذشته برای شرکت در دوره های آوسبیلدونگ در آلمان فرد بایستی حتما دارای اقامت آلمان می بود، اما در حال حاضر متقاضیان از سراسر دنیا می توانند برا دوره های آوسبیلدونگ در آلمان اقدام نمایند. اولین شرط برای شرکت در دوره های اوسبیلدونگ در آلمان تسلط کامل به زبان آلمانی می باشد، زیرا تمامی آموزش ها، امتحانات، ساعات های کارآموزی و … به زبان آلمانی صورت می گیرد. متقاضیان بایستی حداقل داری دیپلم 12 سال تحصیلی باشند. مدارک مورد نیاز برای آوسبیلدونگ آلمان به شرح ذیل می باشد:

·    رزومه تحصیلی مناسب

·    داشتن مدرک زبان حداقل B1 آلمانی

·    داشتن شرایط سنی مناسب ( بین 20 الی 27 )

·    در صورت داشتن تجربه کاری یا در صورت داشتن مدارک فنی حرفه ای ارائه گردد.

·    در برخی از آوسبیلدونگ ها دانشجویان بایستی در آزمون های ورودی شرکت های مختلف شرکت نمایند.

شرایط و مدارک مورد نیاز برای ویزای آوسبیلدونگ آلمان

از ابتدای سال مارس 2020 که قوانین مهاجرتی آلمان تغییر کرد شرایط اخذ ویزای کار آلمان راحت تر شده است که فرد می تواند با داشتن پیشنهاد شغلی از طرف کارفرمایی ویزای کار آلمان را اخذ نماید. اما این سوال ذهن بسیاری از خوانندگان این مقاله را درگیر خواهد کرد که آیا ویزای آوسبیلدونگ برای ایرانیان امکان پذیر است؟

وقتی شما وارد سایت سفارت آلمان می شوید، در گزینه گرفتن وقت برای ویزای کاری گزینه ای  تحت عنوان آوسبیلدونگ مشاهده می گردد. اما سفارت آلمان در ایران این ویزا را برای ایرانیان صادر نمی کند. اما افرادی که از طریق مثلا تحصیلی وارد کشور آلمان شده اند در صورت پیدا کردن آوسبیلدونگ مناسب می توانند در آن ثبت نام نمایند. لازم به ذکر است که تاییدیه اداره مهاجرت برای تغییر ویزا نیز واجب است. لذا در حال حاضر شرکت در دوره های آوسبیلدونگ آلمان برای ایرانیانی گه اقامت آلمان را ندارند، امکان پذیر نمی باشد. یکی از بهترین مسیر های مهاجرت به آلمان در حال حاضر برای افرادی که دارای حرفه و دانش هستند مسیر ویزای جستجو کار آلمان می باشد.

آوسبیلدونگ برای پناهندگان در آلمان

همانطور که بیان نمودیم یکی از الزامات شرکت در دوره های آوسبیلدونگ این است که فرد در کشور آلمان اقامت داشته باشد. یکی از روش هایی که موسسه پرشین اپلای هیچگونه خدماتی و مشاوره ای در آن ندارد و فرد می تواند اقامت کشور آلمان را دریافت نماید روش پناهندگی می باشد. افرادی که در آلمان پناهنده شده اند به علت داشتن اقامت می توانند در دوره های مختلف آوسبیلدونگ شرکت نمایند. همچنین افرادی که در این کشور درخواست پناهندگی می نمایند در صورت رد شدن پرونده شان می توانند در دوره های آوسبیلدونگ دولدونگ ( Ausbildungsduldung ) شرکت نمایند و اجازه اقامت آلمان را به دست آورند.

دوره آوسبیلدونگ از داخل ایران قابل اقدام برای ویزا گرفتن نیست، زیرا این نوع ویزا در تهران صادر نمیگردد. ولی شما می توانید دورهای فنی حرفه ای مشابه را در ایران بگذرانید و بعد برای ویزای کاری آلمان اقدام کنید.